Określenie prawica po praz pierwszy zostało użyte w czasach rewolucji francuskiej. Pierwotnie od prawicy zaliczane były poglądy konserwatywne, jednak z czasem do prawicy zaczęli być wliczani przedstawiciele nowych nurtów politycznych takich jak: neokonserwatyzm, nacjonalizm czy fundamentalizm religijny. Prawicę charakteryzuję szacunek do tradycji, religii oraz autorytetów.
Obecnie bardzo ciężko jest wskazać w Polsce partię o czystych poglądach prawicowych, gdyż niekiedy partie przedstawiające się jako prawicowe, w swoich działaniach kierują się poglądami lewicowymi. Przykładem takiej partii jest PiS, który przedstawia się jako partia prawicowa, jednocześnie nakłada nowe podatki oraz zasiłki socjalne, co jest domeną partii lewicowych. Partią najbardziej prawicową w Polskim sejmie jest obecnie Konfederacja, postulująca za wolnym rynkiem i usunięciem wielu niepotrzebnych podatków.
WNP przeprowadziło sondaż na przełomie stycznia i lutego 2021 roku, z którego wynika, że ankietowani w najbliższych wyborach zagłosowaliby w 42% na partie o poglądach prawicowych. Wynika z tego, że na partie o poglądach lewicowych bądź centralnych, zagłosowałoby 58% ankietowanych. Obecnie w Polsce mamy do czynienia z tendencją spadkową poparcia partii prawicowych. W sondażu przeprowadzonym w październiku 2019 roku na partie prawicowe zagłosowałoby aż 51% ankietowanych, co oznacza, że w przeciągu niecałych 2 lat poparcie dla prawicy spadło o 9 punktów procentowych.
Poglądy prawicowe
Według poglądów prawicowych gospodarka powinna być wolnorynkowa i oparta na zasadach kapitalizmu. Obniżenie podatków, uproszczenie działania organów państwowych takich jak sądy czy urzędy, prywatyzacja, likwidacja przymusowych ubezpieczeń takich jak ZUS, to również są postulaty partii prawicowych. Dodatkowo partie prawicowe odrzucają wszystkie poglądy socjalistyczne takie jak komunizm czy socjaldemokracje.
Poglądy prawicowe są ściśle związane z religią oraz tradycyjnymi wartościami. Nie oznacza to jednak, że odwoływanie się do tych wartości jest równoznaczne z poparciem przynależności Kocioła do państwa. W Polsce jednak partie prawicowe popierają symbiozę Kościoła z państwem oraz sprzeciwiają się aborcji, in vitro, eutanazji oraz małżeństwom, homoseksualnym.
Skrajne ugrupowania prawicy takie jak monarchiści czy część konserwatywnych liberałów, nie popierają demokracji, gdyż według nich demokracja nie sprzyja wolnemu rynkowi oraz stwarza zagrożenie, że do władzy mogą dojść, osoby niekompetentne i nieodpowiedzialne co doprowadziłoby do katastrofy. Ich zdaniem najlepszym ustrojem jest monarchia. W Polsce jednak żadna parta prawicowa nie opowiada się za zmianą ustroju z demokratycznego na monarchię.
Stosunek prawicy do narodu jest dyskusyjny. Prawice często kojarzy się z nacjonalizmem, co jest błędne, gdyż nie wszyscy nacjonaliści mają prawicowe poglądy na gospodarkę.
Partie prawicowe są z natury negatywnie nastawione do Unii Europejskiej. Ich zdaniem UE promuje lewicowe poglądy, socjalizm, biurokrację oraz niechęć do Kościoła. Według nich unijne pożyczki i dotacje tylko pogarszają sprawę, prowadzą do tworzenia się nowych podatków oraz zadłużają państwa, które skorzystały z owych pożyczek. Prawica dąży do ograniczenia wpływów UE w strukturę swojego państwa, bądź do opuszczenia Unii Europejskiej przez ich kraj.
Wśród partii prawicowych dominuje poparcie dla kary śmierci. Ich zdaniem jest do jedyny sposób, by zmniejszyć liczbę morderstw w kraju. Gryzie się to jednak z faktem, że partie prawicowe stoją w obronie życia ludzkiego, nie zależnie czy narodzonego, czy nienarodzonego. W 2004 roku PiS chciał przywrócenia kary śmierci, nie powiodło się to jednak gdyż większość sejmu odrzuciła wniosek. Było to na tyle istotne, gdyż w 2004 roku Polska wchodziła od Unii Europejskiej, a przywrócenie kary śmierci mogłoby skomplikować dołączenie do UE, gdyż kara śmierci jest sprzeczna z Europejską Konwencja Praw Człowieka.
Stosunek partii prawicowych do systemu edukacji nie jest jednoznaczny. Konserwatywni liberałowie uważają, że w rękach państwa powinna pozostać edukacja tak samo jak wojsko, policja czy sądy. Z drugiej strony zdaniem partii liberalnych zażądanie edukacją w państwie powinno być całkowicie prywatne. Natomiast zdaniem partii konserwatywnych, prywatna edukacja niesie ze sobą mesę konsekwencji i zagrożeń takich jak łapówki i szerzenia poglądów zgodnych z życzeniem właściciela szkoły.
Lewica definicja i pochodzenie
Określenie lewica, tak samo jak prawica, pochodzi z okresu rewolucji francuskiej. Z lewicą przede wszystkim są kojarzeni przedstawiciele ugrupowań republikańskich orach socjalistycznych. Pierwotnie ten termin odnosił się do ugrupowań politycznych dążących do zmian gospodarczych i społecznych oraz sprzeciwienie się pierwotnemu porządkowi, którego zwolennikiem jest prawica. Jako główne założenia lewica obrała sobie równość obywateli, wolność oraz sprawiedliwość.
Lewica poglądy
Lewica promuje ideę równości wszystkich obywateli. Oznacza to, że stoją w obronie oraz popierają związki homoseksualne, emigrantów, mniejszości narodowe itp. Szanują ich prawa, walczą z niesprawiedliwością mniejszości oraz walczą z dyskryminacją jakichkolwiek grup społecznych.
W ich interesie stoi również ograniczenie kapitalizmu, co jest zupełnym przeciwieństwem prawicy. Lewica hołduje za tym, by wielkie korporacje należały wyłącznie do państwa, a nie do podmiotów prywatnych. Oznacza to, że sprzeciwiają się prywatyzacji oraz wyzyskowi przez prywatnych pracodawców.
Poglądy lewicowe wiążą się również z poparciem dla liberalizmu zarówno społecznego jak i obyczajowego. Oznacza to, że według nich, każdy ma prawo do własnego zdania, poglądów, wyznawania wybranej religii itp. Wolność słowa i czynu jest nadrzędną wartością i nikt nie powinien tego zabraniać ani temu się sprzeciwiać.
Lewica popiera również zasiłki socjalne. Według nich państwo powinno pomagać najbardziej potrzebującym obywatelom poprzez zasiłki, po to, by wyrównać niesprawiedliwość materialną panującą w społeczeństwie. Z pomocą dla najuboższych obywateli wiąże się również poparcie lewicy dla podatku progresywnego.
Lewica, podobnie jak prawica popiera zarówno publiczny, jak i państwowy system edukacji oraz opieki zdrowotnej. To czy lewica popiera państwowy, czy prywatny system, zależy wyłącznie od konkretnego ugrupowania.
Lewica zaciekle walczy o to, by rozdzielić państwo od Kościoła. Według nich Kościół nie powinien się mieszać w sprawy państwa, gdyż nie jest to domeną Kościoła. Lewica promuje ateizm, oraz sprzeciwia się fanatyzmowi religijnemu. Popierają również aborcję, eutanazję oraz in vitro.
Poglądy lewicowe charakteryzuje również kosmopolityzm, antyfaszyzm, pacyfizm i federalizm. Lewica postuluje również za podwyższeniem płacy minimalnej, zlikwidowaniem bezrobocia oraz bezdomności, ekologią i prawami zwierząt, interwencjonizmem państwowym oraz za skróceniem godzinnego tygodnia pracy.
Tabela podsumowująca
Tabela przedstawia poparcie ugrupowań lewicowych i prawicowych w stosunku do konkretnego zagadnienia.
| ZAGDNIENIE | LEWICA | PRAWICA |
| WOLNY RYNEK | NIE | TAK |
| DEMOKRACJA | TAK | TAK |
| RELIGIA ORAZ TRADYCYJNE WARTOŚCI | NIE | TAK |
| ZASIŁKI SOCJALNE | TAK | NIE |
| KAPITALIZM | NIE | TAK |
| PRYWATYZACJA | NIE | TAK |
| UNIA EUROPEJSKA | TAK | NIE |
| PAŃSTWOWA BĄDŹ PRYWATNA EDUKACJA | TAK | TAK |
Sprawdź ile zapamiętałeś 🙂
Bibliografia
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Prawica
- https://ideologia.pl/klasyfikacja-partii-politycznych/
- https://www.wnp.pl/parlamentarny/sondaze/sondaz-zjednoczona-prawica-na-czele-polska-2050-i-ko-ida-leb-w-leb,844.html
- https://www.szkolnictwo.pl/szukaj,Prawica#Pogl.C4.85dy_prawicowe
- https://www.youtube.com/watch?v=2akzpqdc09g
- https://www.szkolnictwo.pl/szukaj,Lewica
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Lewica
